A modo de...

Σαλώμη

A modo de

Επειδή πίστεψα στο 'εμείς' 

πολύ περισσότερο απ' όσο φαντάστηκες ή υπέθεσες ποτέ, 

επειδή τη ζωή και τις σχέσεις με τους άλλους

τις ορίζουμε και τις κατανοούμε 

με τους ίδιους ακριβώς όρους, 

επειδή στην αγκαλιά και τα μάτια σου είδα τα παιδιά μας 

και ξέρω πως θα γινόσουν υπέροχος πατέρας, 

επειδή δεν θέλω να σου στερήσω Τίποτε 

απ' όλα όσα είσαι και κάνεις και θέλεις,

επειδή ήμουν και είμαι περήφανη για σένα, 

επειδή νιώθω πως με καταλαβαίνεις και πως 

πλάι σου μπορώ να είμαι ο εαυτός μου,

επειδή σε αγαπάω 

και είσαι ο μόνος 

για τον οποίο θα το έκανα, 

όχι επειδή θα μου το ζητούσες, 

αλλά επειδή για μένα τα πάντα είσαι εσύ, 

επειδή ξέρω πως 

την τελευταία φορά που υπήρξα ευτυχής 

ήταν στα χέρια σου,

αρκεί ένα σου ‘ναι’.

Κατηγορία...

Έλενα Σταγκουράκη

Κατηγορία

Σε κάθε αποτυχία μου εσένα κατηγορώ —

για τη μάταιη ελπίδα

και ελπιδοφόρα ματαιότητα

κάθε 'πάλι' που θα σύρω το χορό

Σε κάθε αποτυχία μου εσένα κατηγορώ —

σε πόσα θα ήμουν άμαθη

παραιτήσεις, διασταυρώσεις κι αδιέξοδα

τη μία μέρα που διαδέχεται η άλλη

άνοστη.

Αντ' αυτού μακριά εξορίστηκα

από σένα κι από μένα

από τα 'μέτρια', 'κοινά' και ήσυχα

που θα ήτανε πολύτιμα, μα είναι ξένα.

Το ταξίδι μου εσύ ο ίδιος μάκρυνες

το επέβαλες, έτσι όρισες, δε μ' άφησες

και μακραίνει των ματαιώσεων η καδένα.

Σε κάθε αποτυχία μου εσένα κατηγορώ —

ανώριμη ή αφελής αν θα φανώ

καθόλου überhaupt δε με νοιάζει.

Ήθελα μονάχα μια και έξω να το πω

με το βάρος να σε κόψω και η ίδια να κοπώ

σαν το μίσχο που τον κόβει το χαλάζι.

Σύντηξη...

Σύντηξη (The Welder)

Cherríe Moraga

Σύντηξη.
Όχι αλχημεία.
Με νοιάζει η μείξη
κοινών στοιχείων
με παράγωγο κοινό.

Καμία μαγεία.
Μονάχα η θέρμη της θέλησής μου να αναμείξω
ότι ήδη γνωρίζω πως υπάρχει.
Εφικτό.

Δηλώνουμε μεταξύ μας πως
όλοι μας προερχόμαστε απ' το ίδιο χώμα
όλοι μας προερχόμαστε απ' το ίδιο χώμα
παραβλέποντας το γεγονός της τήξης
σε διαφορετική θερμοκρασία,
της ελατότητας
σε διαφορετικό βαθμό.

Και όμως, η ένωση είναι δυνατή·
αλλά μονάχα στην κατάλληλη θερμοκρασία — 
όλα τ' άλλα είναι πρόσκαιρη επαφή,
συνδυασμός.

Είναι η οικειότητα του ατσαλιού που λιώνει σε ατσάλι, 
η φωτιά του ατομικού μας πάθους
που μας κυριεύει,
που σμιλεύει τη ζωή μας
και ορθώνει οικοδομήματα.

Και δεν μιλώ για ουρανοξύστες,
απλές δομές που μας υπομένουν
δίχως φόβο
ή τριγμό.

Για καιρό πολύ
η θέρμη των στιβαρών χεριών μου
σιγόκαιγε 
σε τσέπες αλλωνών — 
χρειάζεται οξυγόνο για να παραχθεί φωτιά.

Αναδύομαι τώρα
για να πάρω οξυγόνο.
Ναι, η ίδια
σηκώνω τη δάδα.

Συγκολλώ.
Νιώθω τη δύναμη της φλόγας
να αλλάζει τη μορφή των πραγμάτων.
Είμαι ιδανική
γι' αυτή τη δουλειά 
στο βασίλειο της σπίθας
εκτός ελέγχου.

Συγκολλώ
και παίρνω αυτή τη δύναμη
στα δικά μου χέρια.


Μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη


***************************

The Welder | 

I am a welder.
Not an alchemist.
I am interested in the blend
of common elements to make
a common thing.

No magic here.
Only the heat of my desire to fuse
what I already know
exists. Is possible.

We plead to each other,
we all come from the same rock
we all come from the same rock
ignoring the fact that we bend
at different temperatures
that each of us is malleable
up to a point.

Yes, fusion is possible
but only if things get hot enough –
all else is temporary adhesion,
patching up.

It is the intimacy of steel melting
into steel, the fire of your individual
passion to take hold of ourselves
that makes sculpture of your lives,
builds buildings.

And I am not talking about skyscrapers,
merely structures that can support us
of trembling.

for too long a time
the heat of my heavy hands
has been smoldering
in the pockets of other
people’s business-
they need oxygen to make fire.

I am now
coming up for air
Yes, I am
picking up the torch.

I am the welder.
I understand the capacity of heat
to change the shape of things.
I am suited to work
within the realm of sparks
out of control.

I am the welder.
I am taking the power
into my own hands.

Μια Κραυγή ελευθερίας για όλα τα κορίτσια του κόσμου...

"ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ" 

Πολύ συχνά το λέμε, ελάχιστα όμως μας απασχολεί το φορτίο που στοιβάζουμε στην πλάτη των παιδιών και δυσχαραίνει (ή, κάποτε, καταστρέφει) την ενήλικη ζωή τους.

Υπάρχουν οι 'ακραίες' περιπτώσεις των υποχρεωτικών γάμων σε παιδική ηλικία (Μέση Ανατολή και Αφρική), του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων (Αφρική), των βιασμών ως πολεμικού μέσου (Κονγκό) ή τιμωρίας για ποινικό αδίκημα άνδρα συγγενούς (Μέση Ανατολή), της υποχρεωτικής στείρωσης (Λατινική Αμερική) και η εκτεταμένη χρήση φυσικής και ψυχολογικής βίας (παντού και πάντα), αλλά υπάρχει και η καθημερινή, αναίμακτη και σιωπηρή πραγματικότητα που κάνει τα παιδιά γενικά και τα κορίτσια ειδικότερα να υποφέρουν: η φτώχεια, ο αναλφαβητισμός, η προσφυγιά, ο ρατσισμός. Ειδικά αυτόν τον τελευταίο και τις πολύπλευρες εκφάνσεις του που στρέφονται εναντίον ανθρώπων διαφορετικής φυλής, φύλου, έθνους, θρησκεύματος κ.ο.κ. πολύ τον έχουμε υποτιμήσει.

Έτσι, φτάνουμε στον 'πολιτισμένο' 21ο αιώνα, όπου αυτά και άλλα παρόμοια θέματα θεωρούνται ξεπερασμένα (από εκείνους που συμβάλλουν εκ του αντιθέτου στη διαιώνιση του φαινομένου), να γινόμαστε θεατές τρομερών ρατσιστικών φαινομένων στην ανθρωποκεντρική Ευρώπη και την Αμερική του "αμερικανικού ονείρου" (μάλλον αυταπάτης). Σήμερα ορθώνονται τείχη. Στο μυαλό, στις καρδιές, στο χώμα.

Ως αντίδραση στην ανόρθωση τειχών κάθε είδους που επιφέρουν ένα σκοτεινό και απάνθρωπο μέλλον, ενώνουμε και φέτος τη φωνή μας, την 'Κραυγή' μας, με εκείνην των υπόλοιπων 29 χωρών "για όλα τα κορίτσια του κόσμου".

Ε.Σ.

*******

ΚΑΘΩΣ ΜΕΓΑΛΩΝΑ

Θυμάμαι σήμερα πώς κάποτε λαχταρούσα να 'μαι λευκή.

"Πώς;" ρωτάτε.

Αφήστε με λοιπόν να σας απαριθμήσω τρόπους.

καθώς μεγάλωνα, μου έλεγαν διάφοροι

πως είχα σκούρο δέρμα και πίστευα σ' αυτό το σκοτάδι

του καθρέφτη, της ψυχής μου, της ίδιας της κοντόφθαλμης οπτικής μου

καθώς μεγάλωνα, διάβαζα περιοδικά

και έβλεπα ταινίες με ξανθές σταρ του σινεμά,

με δέρμα λευκό, χείλη αισθησιακά,

και για να ανελιχθώ, να γίνω κι εγώ γυναίκα 

και μάλιστα γυναίκα ποθητή,

άρχισα κι εγώ να φορώ ένα δέρμα νοερά χλωμό

καθώς μεγάλωνα, ήμουν περήφανη

για τα αγγλικά μου, τη χρήση της γραμματικής, την ορθογραφία μου

ανήκοντας κι εγώ στα έξυπνα παιδιά

τα έξυπνα παιδιά από την Κίνα, 

που προσαρμόζονται, ανήκουν, ευθυγραμμίζονται

καθώς μεγάλωνα κι έφτασα στο λύκειο,

ανακάλυψα τα πλούσια λευκά κορίτσια και τα λιγοστά της κίτρινης φυλής,

τα βαμβακερά φορέματα εισαγωγής και τα κασμιρένια πουλόβερ τους,

τις μπούκλες στα μαλλιά τους, 

και σκεφτόμουν πως κι εγώ θα 'πρεπε να έχω

όσα εκείνα τα τυχερά κορίτσια είχαν

καθώς μεγάλωνα, λαχταρούσα 

το αμερικανικό φαγητό και το αμερικανικό στυλ

που ήταν ένα πράγμα: λευκά

και που για μένα, όντας Κινέζα, παιδί Κινέζων γονιών,

σήμαινε να νιώθω ξένη, παρείσακτη,

μη Αμερικανή

καθώς μεγάλωνα και κάποιος λευκός

με καλούσε σε δείπνο, με θεωρούσα σπουδαία,

σαν εξωτική γαρδένια, με το φόβο πάντα

μην ταιριάξω επακριβώς στα στερεότυπα για τις γυναίκες της Άπω Ανατολής

καθώς μεγάλωνα, ένιωθα ντροπή

για κάποιους άντρες της Κίνας, 

με τα μικρά τους μέλη, τα εύθραυστα κορμιά τους, 

τη συνήθειά τους να φτύνουν στο δρόμο, το βήχα τους,

τα ανήλιαγα δωμάτιά τους

και τον ακρωτηριασμό των άνω άκρων τους

καθώς μεγάλωνα, κάποιοι θα με ρωτούσαν

αν είμαι από τις Φιλιππίνες, την Πολυνησία ή την Πορτογαλία.

Για όλα τα χρώματα θα με ρωτούσαν, πέρα απ' το λευκό 

σαν το κέλυφος της ψυχής μου, 

μα όχι συγκρίσιμο με το σκούρο αδρό μου δέρμα

καθώς μεγάλωνα, ένιωθα βρώμικη.

Σκεφτόμουν πως ο θεός

έπλασε καθαρούς τους λευκούς

αλλά όσο και να έτριβα το σώμα μου

δεν μπορούσα να το αλλάξω, 

δεν έβλεπα το δέρμα μου να ρέει στα απόνερα

καθώς μεγάλωνα, ορκιζόμουν

ότι κάποτε θα καταφύγω στα μαβιά βουνά,

σε σπίτια στη θάλασσα δίχως στέγη πάνω απ' το κεφάλι μου,

με χώρο μπόλικο να ανασαίνω ελεύθερα,

και όχι κατάμεστο από 'κίτρινους' συμπατριώτες,

σε μια περιοχή που λένε 'Τσάινα τάουν''

και η οποία, αργότερα έμαθα, ήταν γκέτο,

μία ακόμη από τις πολλές καρδιές της ασιατικής Αμερικής

Θυμάμαι σήμερα πώς κάποτε λαχταρούσα να 'μαι λευκή.

"Με ποιους άλλους τρόπους;" ρώτατε.

Δεν σας φτάνουν αυτοί;

Nellie Wong

Μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη

χθες

πίσω λοιπόν στις σκιές

νικητής το καθόλου, το τίποτα

να μη μείνει σταγόνα απ' το χθες

Ε.Σ.

Τραγωδίας το ανάγνωσμα...

Έλενα Σταγκουράκη

Τραγωδίας το ανάγνωσμα

Και σήμερα ακόμη μου μιλάς ‒

πέρασε, δεν άγγιξε,

χαλάλι και ο χθεσινός καυγάς:

— Απ' το 'κάτι', το ολότελα;

  Μα τι άνθρωπος τα σκέφτεται αυτά;

— Άνθρωπος αψύς και απόλυτος.

  Αν το θέλεις, βάλε εσύ κοσμητικά.

— Να μου λείπει, ’φχαριστώ, μα δεν θα πάρω.

Θρασύς προέκυψε ο σύγχρονoς Ιππόλυτος.

Γι' αυτό και θα αιτηθώ στην Αφροδίτη,

το κεφάλι να του πάρει για καπάρο

και μετά ας αποφασίσει τα λοιπά.

Φαίδρα και αν θα γίνω δε με νοιάζει.

Αρκεί να μας γλιτώσω απ' τα φαιδρά.