"Φλαντρώ"...

 

"Φλαντρώ" 

Παντελή Χορν, 

σκην. Λυδία Κονιόρδου, 

Εθνικό Θέατρο

Ιανουάριος 2014

Ή: Όταν η ιαπωνική δραματουργία και μουσική παράδοση συναντά το ελληνικό θέατρο του Μεσοπολέμου. Μια σκηνοθετική άποψη που δικαιώνεται από το ιδιαίτερο ψυχολογικό βάρος και την ένταση αυτής της "Τραγωδίας του πόθου", με "τ" κεφαλαίο. Ένα ψυχολογικό θρίλερ, κατά το οποίο στην επιφάνεια βγαίνει η βαθύτερη και τρομερή φύση του ανθρώπου, αυτή που, όπως πολύ σωστά αναφέρει η σκηνοθέτιδα, "ο πολιτισμός μας δεν θέλει να την αναγνωρίσει ως υπαρκτή, την ξορκίζει με κάθε μέσο, και δαιμονοποιεί ή απομονώνει τις -συχνά- πολύ τραυματικές εκφράσεις της". Το ερώτημα ένα, "γιατί καταστρέφουμε αυτό που με μανία ποθούμε;", ερώτημα που απαντάται με την επίτευξη του στόχου της σκηνοθέτιδος για ένα θέατρο "ποιητικό", μια "ποιητική παραβολή". Το εγχείρημα ενδεχομένως ν' αποτύγχανε σε περίπτωση ελλιπούς ερμηνευτικής απόδοσης, ωστόσο αυτή υπήρξε εν προκειμένω ικανοποιητική. Πέρα από την αξιοθαύμαστη Κονιόρδου στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ξεχώρισε και η Μαρία Διακοπαναγιώτου με την ανέμελη αφέλεια της χωριατοπούλας Γαρουφαλιάς. Σκηνοθετικά εντοπίσαμε ακόμη την επιρροή από την παράδοση του Ρόμπερτ Γουίλσον (γεγονός όχι απαραίτητα κατακριτέον), με αποκορύφωμα μια συγκεκριμένη κίνηση της Γαρουφαλιάς, την οποία είχε πραγματοποιήσει η Κονιόρδου ως Αρήτη στην Οδύσσεια. Έντονο γενικά το λαϊκό στοιχείο,

με τη χρήση είτε παραδοσιακής ελληνικής φορεσιάς είτε δημοτικών τραγουδιών είτε του -ομοιάζοντος με διονυσιακό- μουσικού κέρατος. Έτσι, στο έργο του Χορν αποδίδεται ένας χαρακτήρας πανανθρώπινος που καλύπτει όλες τις εποχές κι όλους τους τόπους, από την αρχαιότητα έως το σήμερα και από τη Δύση ώς την Ανατολή, και πώς αλλιώς αφού πραγματεύεται την εγγενή, πιο μύχια και ανήμερη φύση του ανθρώπου. Εξαιρετικά τα κοστούμια του Άγγελου Μέντη, αλλά ως επί το πλείστον αχρείαστα -και αταίριαστα- τα οπτικά εφέ στο πανί. Σε κάθε περίπτωση, η παράσταση συνιστάται ανεπιφύλακτα για λόγους θεατρικής κι αισθητικής καλλιέργειας.

Συνδιαλεγόμενη μονολογώντας:

1.  Οτιδήποτε έχει λευκό πρόσωπο επί σκηνής, δεν είναι Ρόμπερτ Γουίλσον!Κανείς δεν πρόσεξε στη "Φλαντρώ" την έλλειψη του κωμικού στοιχείου, το οποίο περιορίζεται αυστηρά στον χαρακτήρα της Γαρουφαλιάς; Κανείς δεν πρόσεξε την λεπτότητα και την ευγένεια στην ΑΡΓΗ κίνηση και στην ανάλογη έκφραση του προσώπου;

2.  Ποια η συνάφεια ανάμεσα σε παραδοσιακά ιαπωνικά δράματα με ανάλογο φωτισμό και παραδοσιακά ανατολίτικα μουσικά όργανα, σε παραδοσιακές ελληνικές φορεσιές, σε "παραδοσιακά" μουσικά όργανα της αρχαιότητας, σε παραδοσιακά ελληνικά (δημοτικά) τραγούδια και μορφές (Φροσύνη) και σε ένα θεατρικό έργο του 1925 που περιγράφει τον κλειστό κι ασφυκτικό μικρόκοσμο ενός ελληνικού χωριού; Απολύτως καμία!

3.  Για να κατανοήσει κανείς ένα έργο και μια παράσταση, πολλώ δε μάλλον μια σκηνοθετική προσφορά, χρειάζεται να έχει κάτι παραπάνω από μάτια ανοιχτά!

4.  Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός, ό,τι ασπρίζει, δεν είναι Γουίλσον: 

 
Έλενα Σταγκουράκη