Πλανόδιον: από το χθες στο σήμερα...

ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ τοῦ 2012 τὸ πε­ρι­ο­δι­κὸ Πλα­νό­διον ὕ­στε­ρα ἀ­πὸ 26 χρό­νια καὶ 52 τεύ­χη στα­μά­τη­σε τὴν ἔκ­δο­σή του. Τὸ σκε­πτι­κὸ τοῦ στα­μα­τή­μα­τος τῆς ἔκ­δο­σης καὶ κά­ποι­ες ἄλ­λες σκέ­ψεις τοῦ ἐκ­δό­τη του μπο­ρεῖ ὁ ἀ­να­γνώ­στης τῶν γραμ­μῶν αὐ­τῶν νὰ δεῖ τό­σο στὴν ἀποχαιρετιστήριο εὐχαριστήρια ἐπιστολὴ τοῦ πε­ρι­ο­δι­κοῦ πρὸς τοὺς συν­δρο­μη­τές του, ὅ­σο καὶ στὴν συνέντευξή του πρὸς τὴν Ὄλ­γα Σελ­λᾶ στὴν Κυ­ρι­α­κά­τι­κη Κα­θη­με­ρι­νὴ τῆς 29ης Σε­πτεμ­βρί­ου 2013. Ἦ­ταν μιὰ ὥ­ρι­μη κί­νη­ση ποὺ ἀ­πο­δέ­σμευ­σε χρό­νο γιὰ ἄλ­λες πιὸ προ­σω­πι­κὲς δη­μι­ουρ­γι­κὲς δρα­στη­ρι­ό­τη­τες τοῦ δι­ευ­θυ­ντῆ του, καὶ ταυ­τό­χρο­να —μο­λο­νό­τι κά­τι τέ­τοι­ο δὲν εἶ­χε προ­σχε­δια­στεῖ— ἔ­δω­σε τὴν εὐ­και­ρί­α σὲ μιὰ ὁ­μά­δα νε­ώ­τε­ρων τα­κτι­κῶν συ­νερ­γα­τῶν του νὰ τὸ «ἀ­να­βι­ώ­σουν» μὲ νέ­ο τί­τλο ποὺ ὡς συ­νέ­χεια πα­ρα­πέμ­πει στὸν κό­σμο τῶν ἀ­ξι­ῶν τοῦ πα­λιοῦ.

       Ἔ­τσι τὸ Νέ­ο Πλα­νό­διον μὲ ἐκ­δό­τη καὶ δι­ευ­θυν­τὴ τὸν Κώ­στα Κου­τσου­ρέ­λη καὶ συν­τα­κτι­κὴ ὁ­μά­δα τοὺς Γι­ῶρ­γο Βαρ­θα­λί­τη, Κων­σταν­τῖ­νο Που­λῆ, Ἕ­λε­να Σταγ­κου­ρά­κη καὶ Λε­ω­νί­δα Στα­μα­τε­λό­που­λο ἔ­κα­νε μέ­σα στὸν χρό­νο ποὺ δι­α­νύ­ου­με τὰ δύ­ο πρῶ­τα του βή­μα­τα. Μὲ τὰ δύ­ο μέ­χρι στιγ­μῆς τεύ­χη του τὸ Νέ­ο Πλα­νό­διον προ­ε­κτεί­νει ἐν­δυ­να­μώ­νον­τας τὶς κα­λύ­τε­ρες πλευ­ρὲς τοῦ πα­λιοῦ. Τὸ σο­βα­ρὸ δο­κί­μιο, τὸν προ­σω­πι­κὸ ἀ­νε­ξάρ­τη­το στο­χα­σμό, τὴν ἀ­δέ­σμευ­τη ἀ­πὸ τὰ συμ­βα­τι­κὰ ἤ­θη κρι­τι­κή, τὴν φι­λό­δο­ξη με­τά­φρα­ση. Οἱ πα­λαι­οὶ φί­λοι του ποὺ στὴν αἰ­σθη­τι­κὴ τοῦ ἐ­ξω­φύλ­λου καὶ τὴν ἀπόχρωση τοῦ χαρ­τιοῦ, ὅ­πως καὶ στὸν λι­τό­τα­το ἐ­σω­τε­ρι­κὸ εἰ­κα­στι­κὸ δι­ά­κο­σμο, βλέ­πουν μιὰ αἰ­σθη­τι­κὴ ὀ­πι­σθο­χώ­ρη­ση τοῦ ἐν­τύ­που, θὰ ἄ­ξι­ζε νὰ πᾶ­νε πο­λὺ πί­σω στὸν χρό­νο καὶ νὰ δοῦ­νε τὴν αἰ­σθη­τι­κὴ τῶν πρώ­των τευ­χῶν τοῦ Πλα­νό­διου καὶ τοῦ συ­να­φοῦς ἔν τι­νι μέ­τρῳ πρὸς αὐ­τὸ πε­ρι­ο­δι­κοῦ Κρι­τι­κὴ καὶ Κεί­με­να, ποὺ προ­η­γή­θη­κε, γιὰ νὰ δι­α­πι­στώ­σουν ὅ­τι ἡ ση­μει­ο­λο­γί­α τῆς ἀ­να­δί­πλω­σης αὐ­τῆς εἶ­ναι μιὰ ἐ­ξει­κό­νι­ση τῆς ἐ­πί­τα­σης στὴν ἐ­πι­δί­ω­ξη τοῦ οὐ­σι­ώ­δους στὸν κό­σμο τῶν γραμ­μά­των.

       Ὁ ἀ­να­γνώ­στης ποὺ πέ­ρα ἀ­πὸ τὸ ἐ­ξώ­φυλ­λο γνώ­ρι­σε κα­λὰ τὴ δο­μὴ τῆς ὕ­λης τοῦ πα­λαι­οῦ Πλα­νό­διου θὰ δι­α­πι­στώ­σει ὅ­τι ὁ νέ­ος συ­νε­χι­στής του ἀ­κο­λου­θεῖ ἁ­δρο­με­ρῶς τὴν ἐ­σω­τε­ρι­κὴ συγ­κρό­τη­σή της, ἐ­ξα­σφα­λί­ζον­τας τὸ αἴ­σθη­μα τῆς συ­νέ­χειάς του ὡς ἐν­τύ­που σὲ βα­θύ­τε­ρο ἐ­πί­πε­δο, ἐ­νῶ ὁ νέ­ος ὑ­πό­τι­τλός του Ἰ­δέ­ες. Κρι­τι­κή. Λο­γο­τε­χνί­α. δί­νει μὲ τὴν σω­στὴ σει­ρὰ σπου­δαι­ό­τη­τας τὸ ζη­τού­με­νο ἑ­νὸς σύγ­χρο­νου πε­ρι­ο­δι­κοῦ λό­γου ποὺ θέ­λει νὰ εἶ­ναι πράγ­μα­τι δι­α­φο­ρε­τι­κό.

       Ἡ αἰ­σθη­τό­τε­ρη δι­α­φο­ρὰ πρὸς τὸ πα­λιὸ εἶ­ναι ἡ ση­μαν­τι­κὴ —ἕ­ως τώ­ρα, του­λά­χι­στον— μεί­ω­ση τῆς πρω­τό­τυ­πης ἑλ­λη­νι­κῆς λο­γο­τε­χνι­κῆς ὕ­λης. Θυ­μᾶ­μαι τὸν Νί­κο Φω­κᾶ ποὺ μοῦ ἔ­λε­γε —σί­γου­ρα μὲ δό­ση ὑ­περ­βο­λῆς—πὼς ἡ πραγ­μα­τι­κὰ κα­λὴ ποί­η­ση μιᾶς χρο­νιᾶς ἀ­πὸ αὐ­τὴ ποὺ δη­μο­σι­εύ­ε­ται στὰ πε­ρι­ο­δι­κὰ (ἢ μή­πως ἐν­νο­οῦ­σε μό­νον στὸ Πλα­νό­διον;…) δὲν θὰ ξε­περ­νοῦ­σε τίς… ἑ­φτὰ σε­λί­δες! Ἀ­να­λό­γως ἐ­πι­φυ­λα­κ­τι­κὴ γιὰ τὶς λο­γο­τε­χνι­κές ἐ­πι­λο­γές τοῦ πε­ρι­ο­δι­κοῦ ἦ­ταν ἡ γνώ­μη τοῦ Γιά­ννη Βαρ­βέ­ρη – καὶ τὸ μό­νο ποὺ μὲ πα­ρη­γο­ροῦ­σε ὡς ἐκ­δό­τη, πέ­ρα ἀ­πὸ τὸ προ­σω­πι­κό μου αἴ­σθη­μα βε­βαι­ό­τη­τος γιὰ κά­ποι­ες ἐ­πι­λο­γές μου, ἦ­ταν ἡ σὲ με­γά­λο πο­σο­στὸ ἀ­δυ­να­μί­α τῶν φί­λων τῆς συν­τε­χνί­ας νὰ συμ­πέ­σουν στὰ κα­λά, τὰ μέ­τρια καὶ τὰ κα­κὰ κά­θε τεύ­χους!… Ἀλ­λὰ ἀ­κό­μη καὶ ἄ­ρι­στα νὰ ἦ­ταν τὰ πρω­τό­τυ­πα ἕλ­λη­νι­κὰ ποι­ή­μα­τα καὶ δι­η­γή­μα­τα, δὲν θὰ ἔ­παυ­αν νὰ ἀ­πο­τε­λοῦν τὸ πιὸ ἐ­ναλ­λά­ξι­μο καὶ δυ­νη­τι­κὰ ἀ­πο­κλί­νον ὡς πρὸς τὴν ταυ­τό­τη­τα τοῦ ἐν­τύ­που κομ­μά­τι τῆς ὕ­λης, ἀ­φοῦ εἶ­ναι τοῖς πᾶ­σι γνω­στὸ ὅ­τι τὴν συν­τρι­πτι­κὴ πλει­ο­ψη­φί­α τῶν λο­γο­τε­χνι­κῶν ὑ­πο­γρα­φῶν μοι­ρά­ζε­ται ἐ­ναλ­λὰξ τὸ σύ­νο­λο σχε­δὸν τῶν λο­γο­τε­χνι­κῶν ἐν­τύ­πων τοῦ «χώ­ρου».

       Τὸ ἔρ­γο ποὺ ἔ­χει ἀ­να­λά­βει ὁ νέ­ος ἐκ­δό­της καὶ οἱ ἄ­με­σοι συ­νερ­γά­τες του δὲν εἶ­ναι δι­ό­λου εὔ­κο­λο, ὄ­χι μό­νο δι­ό­τι προ­σέρ­χον­ται νὰ ὑ­πη­ρε­τή­σουν στὰ γράμ­μα­τα μιὰ ὑ­πό­θε­ση πού, ἐ­νῶ ἀ­παι­τεῖ ὑ­ψη­λὴ ὑ­πευ­θυ­νό­τη­τα καὶ πνευ­μα­τι­κὸ μό­χθο, δυ­σκο­λεύ­ει τὶς συμ­βα­τι­κὲς ἀν­θρώ­πι­νες σχέ­σεις (ἂν καὶ εἶ­ναι κυ­ρί­ως ἡ στά­ση αὐ­τὴ ποὺ δη­μι­ουρ­γεῖ τὸ λο­γο­τε­χνι­κὸ πρό­σω­πο ἀν­τὶ τοῦ «ἀ­να­γνω­ρί­σι­μου» προ­φίλ ποὺ ἀ­γω­νι­ω­δῶς ἐ­πι­ζη­τoῦν σχε­δὸν οἱ πάν­τες), ἀλ­λὰ καὶ δι­ό­τι —πρὸς ἔ­παι­νόν τους— δὲν ἐ­ξαρ­τοῦν οἰ­κο­νο­μι­κὰ τὴν ἔκ­δο­σή τους πα­ρὰ μό­νον ἀ­πὸ τὶς προ­σω­πι­κές τους δυ­νά­μεις καὶ ἀ­πὸ ὅ­σους φι­λα­να­γνῶ­στες συμ­πα­ρί­σταν­ται —καὶ μέ­λει νὰ συμ­πα­ρα­στα­θοῦν— ὡς ἀγοραστὲς καὶ συν­δρο­μη­τές, κά­τι ποὺ πάν­τα συ­νέ­βαι­νε καὶ μὲ τὸ πα­λαι­ὸ Πλα­νό­διον.

***

       Ἐ­ὰν μὲ τὸ πρῶ­το του τεῦ­χος τὸ Νέ­ο Πλα­νό­διον ἔ­δω­σε ἕ­να κα­λὸ δεῖγ­μα τῶν προ­θέ­σε­ων καὶ τῶν δυ­να­το­τή­των του, μὲ τὸ δεύ­τε­ρο κα­τέ­θε­σε στὰ γράμ­μα­τά μας ἕ­να στι­βα­ρὸ τεκ­μή­ριο τῶν ἱ­κα­νο­τή­των του – ποὺ μοι­ραῖ­α θὰ «δι­κά­ζει» καὶ τὰ ἀ­μέ­σως ἑ­πό­με­να βή­μα­τά του… Φυ­σι­κὰ καὶ γιὰ τὰ ἀ­ξι­ο­λο­γό­τε­ρα πε­ρι­ο­δι­κὰ τοῦ εἴ­δους ὑ­πάρ­χουν τὰ κα­λύ­τε­ρα καὶ τὰ λι­γό­τε­ρο κα­λὰ τεύ­χη. Μό­νον ἔ­τσι κα­τα­φέρ­νεις νὰ συ­νε­χί­ζεις…

       Ἐ­μεῖς τοῦ εὐ­χό­μα­στε νὰ ἔ­χει κά­θε φο­ρὰ ἔ­στω καὶ λί­γα ἀλ­λὰ πράγ­μα­τι οὐ­σι­α­στι­κὰ καὶ ση­μαν­τι­κὰ νὰ μᾶς πεῖ!

 Γιάννης Πατίλης

 17 Αὐγούστου 2014

Περισσότερα στο σύνδεσμο: http://bonsaistoriesflashfiction.wordpress.com/planodion-trechonteychos/