Σαν γελάει ο Ναζίμ...

  

Pablo Neruda

Ιδού ο Ναζίμ Χικμέτ

Ο Ναζίμ,

έχοντας μόλις βγει από τις φυλακές,

μου χάρισε το πουκάμισό του

κεντημένο με κλωστή χρυσοκόκκινη

σαν και την ποίησή του.

Κλωστή από αίμα τουρκικό

είναι οι στίχοι του,

μύθοι σωστοί,

με πανάρχαιες πτυχώσεις, ευθείες ή καμπύλες,

σαν σπαθιά ή γιαταγάνια·

οι απόκρυφοι στίχοι του,

γραμμένοι για να αντιμετωπίσουν

όλου του μεσημεριού το φως,

σήμερα μοιάζουν με κρυμμένα όπλα,

γυαλίζουν κάτω απ’ τα πατώματα,

καρτερούν μες στα πηγάδια,

κάτω απ’ το αδιαπέραστο σκοτάδι

των σκιερών ματιών

του λαού του.

Απ’ τα δεσμά του πρόβαλε

για να γίνει αδερφός μου

και μαζί να διαπεράσουμε

τα χιόνα της στέπας

και την αναμμένη νύχτα

με τους ίδιους τους δικούς μας λύχνους.

Ιδού το πορτρέτο του,

η μορφή του να μην ξεχαστεί:

Ψηλός

σαν πύργος

υψωμένος στη γαλήνη της όχθης

και πάνω ψηλά

δυο παραθύρια:

τα μάτια του

με το φως της Τουρκίας.

Περιπλανώμενοι

συναντήσαμε

γη στέρεη κάτω απ’ τα πόδια μας,

γη εποικισμένη

από ήρωες και ποιητές,

τους δρόμους της Μόσχας,

το γεμάτο φεγγάρι που στα τείχη άνθιζε,

τα κορίτσια που αγαπήσαμε,

τον έρωτα που λατρέψαμε,

τη χαρά,

τη δική μας, τη μόνη μας σέχτα,

την απόλυτη ελπίδα που μας ένωνε,

και πάνω από όλα

τον αγώνα

των λαών,

μια στάλα και άλλη στάλα,

στάλες της ανθρωποθάλασσας,

τους στίχους του και τους στίχους μου.

Μα

πίσω απ’ τη χαρά του Ναζίμ

υπάρχουν γεγονότα,

γεγονότα σαν μαδέρια

η σαν κτιρίων συστάδες.

Χρόνια

σιωπής και φυλακής.

Χρόνια

που δεν κατόρθωσαν

να δαγκώσουν, να μασήσουν, να καταπιούνε

την ηρωική του νιότη.

Μου διηγιόταν

πως για πάνω από δέκα χρόνια

του άφηναν στο κελί του

το φως αναμμένο

τη νύχτα ολάκερη και τώρα

ξεχνά ακόμη κάθε νύχτα,

ακόμη και στην ελευθερία,

το φως του αναμμένο.

Η χαρά του

ρίζες έχει μαύρες,

βυθισμένες στην πατρίδα του

σαν άνθος του βούρκου.

Γι’ αυτό και

σαν γελάει,

σαν γελάει ο Ναζίμ,

ο Ναζίμ Χικμέτ,

δεν είναι σαν να γελάς εσύ:

λευκότερο είν’ το γέλιο του,

μέσα του γελάει το φεγγάρι,

το αστέρι,

το κρασί,

η γης που δεν πεθαίνει,

το ρύζι όλο χαιρετίζει το γέλιο του,

ο λαός του όλος τραγουδά με το δικό του στόμα.

Μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη