Σελίδες

29/11/14

Ελένα Τσαουσέσκου


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Θάνος Γιαννούδης 


 Ελένα Τσαουσέσκου

 
                           στη συνοδοιπόρο του "Παμπάλαιου Νερού" Έλενα Σταγκουράκη

Εγώ, που δρούσα στη ζωή σας σαν μητέρα,
στα δέκα μέτρα ξεψυχώ και στην πυρά.
Μπογιές και χρώματα θα βάψουν πορφυρά
του μέλλοντός σας τη θολή incognita terra.


Σιμά στην Τροία περιφέρομαι, ψοφίμι,
για να γεμίσει τις σελίδες του ο "Αγών".
Ηδονική τροφή χιλιάδων ναυαγών
που ξεπεράσανε τον Καίσαρα στη φήμη.


Στις επιστήμες το λαό μας οδηγούσα,
με συνεπή και στοχευμένη μετρική.
Τώρα το αίσθημα νικά η Ιατρική
και στο κρεβάτι ναρκωμένη σβήνει η Μούσα.


Μα πώς αντέχεται αυτή η αιμομιξία
από έναν κόσμο μετρημένης ηθικής;
Ληγμένο χάπι μου, φοβάμαι δεν αρκείς
για να τρενάρεις κι άλλο την ωορρηξία.


Θα βγουν στα φώτα της σκηνής μου μαζεμένα
όλα τα μπάσταρδα κι αγέννητα παιδιά
και -μ' ομοιόμορφη και έναστρη ποδιά-
θα παρασύρουνε στη λήθη τους κι εμένα.


Για μια μορφή από το χώρο του μπουρλέσκου
θαρρώ πως δόξα πια δεν έμεινε καμιά
και στην πλατεία στέκει μόνο η ερημιά
για να προσμένει την κυρά των Τσαουσέσκου.


Σαν την τουρμπίνα που κινεί τ' αεροπλάνο
αγέρας όρμηξε κι αφήνει πίσω οστά.
Στήστε μας μόνο πια ζητάω αντικρυστά:
τα δυο του μάτια να κοιτάζω πριν πεθάνω…


23/7/13

26/11/14

"Το θηρίο στη ζούγκλα"...


«Κι όλο περιμένει πάλι τη στιγμή…»


Το θηρίο στη ζούγκλα
του Χένρυ Τζέημς
σκην. Μαρία Μαγκανάρη
Θέατρο Τέχνης
Νοέμβριος 2014


«Η φρίκη της αφύπνισης»: Το θηρίο περιφέρεται στην εσωτερική ζούγκλα της ψυχής καθενός, καραδοκώντας για το θήραμα –όχι άλλο, από το γυμνό αδύναμο «κάτι» που συχνά απομένει από την αφύπνιση και την επακόλουθη συνειδητοποίηση της παταγώδους αποτυχίας. Αυτή την εντελώς εσωτερική διεργασία, την οποία περιγράφει ένα ερμητικό κείμενο θυμίζοντας ατέλειωτο εσωτερικό μονόλογο, κατόρθωσε να εξωτερικεύσει και να παραστήσει θαυμαστά για πρώτη φορά σε ελληνική σκηνή η νεοσύστατη και πολλά υποσχόμενη ομάδα Προτσές στο Θέατρο Τέχνης.

Το θηρίο στη ζούγκλα, γραμμένο το 1903, συνιστά χαρακτηριστικό δείγμα της γραφής του όψιμου Τζέημς, αποτελώντας ταυτόχρονα τη βάση πάνω στην οποία προβάλλονται πλείστες θεωρίες, σημειολογικές έως και ψυχαναλυτικές. Ξεκινώντας in media res, «Το θηρίο» αποτυπώνει το βασίλειο όπου τα πάντα συμβαίνουν στο χώρο της γλώσσας και του βλέμματος, κυρίως δε της γλώσσας, με γνώμονα το αυτοαναφορικό και επαναλαμβανόμενο «αυτό» και «κάτι». Όπως εύστοχα θα πει ο Αντρέ Γκρην, «η τέχνη του Τζέημς είναι η τέχνη του ανείπωτου». Έτσι, οι δύο χαρακτήρες, χρησιμοποιούν μια λογικώς ορθή επιχειρηματολογία για να υποστηρίξουν όμως μια θέση εν πολλοίς ανύπαρκτη. Ο Τζων Μάρτσερ διαισθάνεται ισοβίως πως κάτι επίκειται, κάτι μέλλεται να του συμβεί ανά πάσα στιγμή, καθοριστικό για την ύπαρξή του, αν και ο ίδιος αγνοεί τη φύση του. Την εναγώνια αυτή προσμονή, την οποία ονομάζει θηρίο, έχει εκμυστηρευτεί σε ένα μόνο πρόσωπο, τη Μαίη Μπάρτραμ, καθιστώντας την μάρτυρα και παραστάτη. Ο Μάρτσερ, παρά τις ενδείξεις και υποδείξεις της ζωής/μοίρας, αλλά και της ίδιας της Μπάρτραμ, εξακολουθεί να ατενίζει αφελώς προς το μέρος του θηρίου, αποτυγχάνοντας στον εντοπισμό του, ο οποίος θα του αποκαλυφθεί σε όλη του τη φρίκη με το θάνατο της Μαίη. Αυτός ο τελευταίος συνιστά την τιμωρία του, καθώς έτσι χάνει τη μοναδική ευκαιρία που του δόθηκε για μια ζωή. Ο Τζων, αναλωμένος στην αναζήτηση, αδυνατούσε να εντοπίσει· έψαχνε τόσο, που ήταν αδύνατον να βρει. Και αν νομίζουμε ότι ο Μάρτσερ βρίσκεται μακριά μας ή ότι υπήρξε ο μόνος αφελής, πλανόμαστε εξίσου οικτρά.

Δεν μπορεί παρά να αναρωτιέται κανείς πώς είναι δυνατόν να παρασταθεί ένα κείμενο τόσο εσωτερικό, κείμενο χειρουργικής κοπής και δύσκολης για την παρακολούθηση επιχειρηματολογίας και γλώσσας. Η σκηνοθεσία της Μαγκανάρη για το Θέατρο Τέχνης όχι μόνο του έδωσε σάρκα και οστά, αλλά και τέτοια ζεστασιά, ώστε ο θεατής να συμπάσχει και να αγαπά τόσο τους χαρακτήρες και το θηρίο, όσο και τα ίδια τα συστατικά της παράστασης: το θέατρο, τα σκηνικά, τη μουσική, την ατμόσφαιρα. Οι πρωταγωνιστές της παράστασης, τρεις: ο Μάρτσερ, η Μπάρτραμ και το Θηρίο ή αλλιώς το Εγώ, το Υπερεγώ και το Εκείνο. Η παράσταση ξεκινά από το φουαγιέ της Φρυνίχου, όπου ο θεατής παρακολουθεί το θηρίο ως άμορφο φόβο που κινείται, με την ταυτόχρονη ηχογραφημένη ανάγνωση σχετικών αποσπασμάτων διαφόρων κειμένων. Ο Μάρτσερ αφήνει στο θηρίο ένα άδειο δοχείο, σύμβολο των λέξεων. Ακολούθως, η Μπάρτραμ το γεμίζει με καρπούς, συμβολίζοντας το περιεχόμενο που επιλέγει να δώσει στις λέξεις του Μάρτσερ. Το θηρίο, τέλος, αποκαλύπτεται και ανοίγει τις πύλες, απ’ όπου θα περάσουν οι θεατές –μέσα από τη σκηνή– για να λάβουν τις θέσεις τους.

Αυτή η αρχική εξίσωση του θεατή με τους δύο κεντρικούς χαρακτήρες στη συνέχεια θα ανατραπεί, όπως θα ανατραπεί και η φαινομενική θέση θύματος της Μπάρτραμ: αρχικά ως θύμα ενός Μάρτσερ που δεν ανταποκρίνεται, αποκτά σύντομα θέση ισχύος, γνωρίζοντας όσα εκείνος αγνοεί. Το ίδιο και ο θεατής, αργότερα θα γίνει μάρτυρας στην απολογία ενός αφελούς Μάρτσερ που ζητά κατ’ ουσίαν τη συγχώρηση. Το δε Θηρίο κυκλώνει κυριολεκτικά τους χαρακτήρες και τη δράση, λαμβάνοντας τη μορφή άλλοτε άγριου ζώου, άλλοτε απροσάρμοστου ατόμου, άλλοτε όμως –για τις σκηνικές ανάγκες, αλλά και τα ενδόμυχα όνειρα– και τη μορφή απλησίαστης γυναίκας-ντίβας, έως και μιας “ερμαφρόδιτης” Φρίντας Κάλο της περίφημης φωτογράφησης. Η Μαγκανάρη προέβη στις απαραίτητες –λόγω πυκνότητας και εσωτερικότητας– περικοπές του κειμένου, αλλά και παύσεις εν είδει μουσικών και άλλων ιντερμέτζων. Έτσι, ο θεατής απολαμβάνει τις ενδιάμεσες ανάσες αποφόρτισης, ώστε να ανακτήσει δυνάμεις. Σ’ αυτό συμβάλλει η εξαιρετική μουσική επένδυση που περιλαμβάνει από άριες και γαλλικά τραγούδια του ’60 ώς και μικρασιάτικους αμανέδες. Ο χώρος της Φρυνίχου αξιοποιείται ιδανικά, με αποτέλεσμα να αναδεικνύεται η μοναδική του πολυμορφικότητα, η ζεστασιά και η γεωμετρία του. Η μουσική και σκηνική επιμέλεια είναι επίσης της Μαγκανάρη και της ομάδας Προτσές. Το πρόγραμμα της παράστασης, πλούσιο, κατατοπιστικό και πρωτότυπο.

Ο Θέμης Πάνου, ως αφελής και μυωπικός Μάρτσερ, έδωσε ρεσιτάλ ερμηνείας, με αποκορύφωμα τον τραγικό μονόλογο της λήξης που τοποθετούσε το θεατή σε θέση δικαστή και τον ίδιο σε θέση κατηγορουμένου, προκαλώντας τη συμπάθεια και εν τέλει την άφεση. Η Ανθή Ευστρατιάδου γοητευτική και κάποτε καθηλωτική ως Θηρίο. Η Μαίη Μπάρτραμ της Σύρμως Κεκέ παρουσίαζε κορυφώσεις, όχι όμως σε ολόκληρη την ερμηνεία. «Κάτι» σαν να έλειπε. Αυτά όμως τα χέρια! Πώς πάσχιζαν τα χέρια της Μαίη και του Τζων να εκφράσουν το ανείπωτο!

Όπως αποφαίνεται η Μπάρτραμ, ο Μάρτσερ ήταν «προορισμένος να υποστεί τη μοίρα του». Συνέβη «αυτό που ήταν γραφτό να συμβεί»: το θηρίο αποκαλύφθηκε, μόνο που ο ίδιος το συνειδητοποίησε όταν ήταν πια πολύ αργά, ώστε το μόνο που του απέμενε ήταν να δει «το κενό της ύπαρξής του». Η τραγικότητα των χαμένων ευκαιριών, ακόμη τραγικότερων στην περίπτωση προειδοποίησης, αποκαλύπτεται στο θεατή του Θεάτρου Τέχνης πιθανότατα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Γιατί το πραγματικό στοίχημα στο θέατρο δεν είναι να γεμίσει ένας χώρος εκατοντάδων θέσεων, αλλά να γίνει μίμηση πράξεως ένα ιδιαίτερα απαιτητικό κείμενο, και μάλιστα με τρόπο τέτοιο, ώστε –παρά το αμετάκλητα τραγικό τέλος– ο θεατής να αποχωρεί λυτρωμένος.


Έλενα Σταγκουράκη  
Αθήνα, 9 Νοεμβρίου 2014

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό "Φρέαρ" (http://frear.gr/?p=7098


24/11/14

"Το άνθος της στάχτης"...


 "...η Βιλαρίνιο είχε επανειλημμένα εκφραστεί απορριπτικά για τον ελεύθερο στίχο, αν και οι στίχοι της δίνουν συχνά την εντύπωση του ελεύθερου. Η ίδια έλεγε χαρακτηριστικά: «Η ποίηση δεν αφηγείται, τραγουδάει» ή, παραφράζοντας τον Έλιοτ, «ο στίχος δεν είναι ποτέ ελεύθερος». (...) Θεωρούσε πως ο ρυθμός προϋπάρχει του νοήματος και έτσι «ο στίχος [της] πρέκυπτε ακολουθώντας συγκεκρικριμένη μορφή, δεν ήταν ελεύθερος». Η άποψή της για τον ελεύθερο στίχο και την επικράτησή του είναι ιδιαίτερα καυστική: «Λέω πως ο ελεύθερος στίχος υπήρξε μάστιγα, καθώς, υπό το πρόσχημα ενός στίχου ‘ελεύθερου’, κόσμος και κοσμάκης που δεν ήταν ποιητές έγραψαν χιλιόμετρα ολόκληρα τεμαχισμένης πρόζας, η οποία, μαζί με άλλα είδη πτώχευσης που επέφερε, οδήγησε στην απώλεια του αναγνωστικού κοινού της ποίησης. Δεν σημαίνει πως υποτιμώ την ποίηση της καθημερινότητας, κι εγώ έχω γράψει καθημερινή ποίηση. Ποτέ όμως ελεύθερο στίχο.»" ***

Πάντοτε παθιασμένη και απόλυτη, η Βιλαρίνιο εξηγεί πώς η ποίησή της δεν κατατάσσεται στην κατηγορία του ελεύθερου στίχου, καταδεικνύοντας ωστόσο το βαθμό λειτουργίας του ρυθμού πέρα από συμβατικές φόρμες. Φτάνει λοιπόν, κάποτε, στο σημείο να τεμαχίζει τους ιαμβικούς επτασύλλαβους ή εντεκασύλλαβους στίχους της, οι οποίοι όμως παραμένουν τέτοιοι. Χαρακτηριστικό δείγμα αυτών των "κρυμμένων" επτασύλλαβων συνιστά το ακόλουθο ποίημα: 

Επιστολή 3η (Carta IΙΙ) 

Αγαπημένε
σκέψου
πως πάντα σε προσμένω
προσμένω κάθε νύχτα
εδώ είμαι
δεν κοιμάμαι
δεν κάνω τίποτε άλλο
προσμένω
σε προσμένω.
Η ώρα πήγε μία.
Την πόρτα κλείνω τότε
αγάπη
και ελπίδα
και στη σκιά
της νύχτας
με μάτια ερημωμένα
κοιτάζω μα δεν βλέπω
χωρίς τη θλίψη δίχως
παράπονα
τον τοίχο.
Επίμονα κοιτάζω
ώσπου να ’ρθεί ο ύπνος.


(1959-1960)

Idea Vilariño
Μτφρ: Έλενα Σταγκουράκη


*** Από το βιβλίο "Το άνθος της στάχτης", εκδόσεις Gutenberg, 2015.

23/11/14

5η Γυναικεία Κραυγή...



Ήρθε η ώρα για την επίσημη ανακοίνωση του 5ου Διεθνούς Φεστιβάλ "Γυναικεία Κραυγή". Μέχρι στιγμής 36 χώρες παγκοσμίως έχουν δηλώσει συμμετοχή στο φεστιβάλ που θα λάβει χώρα το Μάρτιο του 2015. Η Ελλάδα, απαρέγκλιτα, μία εξ αυτών!

Η 5η "Γυναικεία Κραυγή" αφιερώνεται στη μνήμη των αδερφών Μιραμπάλ, τις αποκαλούμενες "πεταλούδες". 

Περισσότερα εν καιρώ...


22/11/14

Της ψυχής ο θραύστης...














Idea Vilariño

Ούτε απαλά
ούτε προσεκτικά.
Λες και
ξέρει απ' αυτά
η ζωή
της ψυχής ο θραύστης.




Μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη


****
 

Ni con delicadeza
ni con cuidado.
Acaso
tiene delicadeza
vivir
romperse el alma.


19/11/14

Οι κρυφοί ιαμβικοί επτασύλλαβοι της Βιλαρίνιο...





















Επιστολή 3η (Carta IΙΙ) p. 176

Αγαπημένε
σκέψου
πως πάντα σε προσμένω
προσμένω κάθε νύχτα
εδώ είμαι
δεν κοιμάμαι
δεν κάνω τίποτε άλλο
προσμένω
σε προσμένω.
Η ώρα πήγε μία.
Την πόρτα κλείνω τότε
αγάπη
και ελπίδα
και στη σκιά
της νύχτας
με μάτια ερημωμένα
κοιτάζω μα δεν βλέπω
χωρίς τη θλίψη δίχως
παράπονα
τον τοίχο.
Επίμονα κοιτάζω
ώσπου να ’ρθεί ο ύπνος.


(1959-1960)

18/11/14

Ούτε "με τα δόντια"...!



"Με τα δόντια" 
του Θόρντον Ουάιλντερ, 
διασκευή Γιάννης Μόσχος, 
Θέατρο Τέχνης

************************************************************
 

Χρόνια τώρα στα θέατρα, και ενάντια στην προσωπική μου αρχή, απόψε η τρίτη αποχώρηση. Κρίμα που έπρεπε να παρακολουθήσω την κατάντια αυτής της μιας ώρας, με αποκορύφωμα ολόκληρη την "Αναστάτωση" της Στανίση σε μια σκηνή ως άλλο σκυλάδικο, στο θέατρο του Κουν! Ανείπωτη η απογοήτευση!

Έλενα Σταγκουράκη

16/11/14

"Συρανό ντε Μπερζεράκ"...



"Συρανό ντε Μπερζεράκ" 
του Ροστάν, 
σκην. Γιάννης Κακλέας, 
Θέατρο "Πάνθεον"

*************************************


Μια πανέμορφη οπερέτα αξιώσεων, απίθανη για τα δεδομένα της Ελλάδας της κρίσης. Ένας ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟΣ Χαραλαμπόπουλος (ως Συρανό) υπό την καθοδήγηση του ταλαντούχου Κακλέα, στο παραμυθένιο μουσικό φόντο της Ρεμπούτσικα και τα υψηλών προδιαγραφών κοστούμια και σκηνικά των Νάθενα και Παντελιδάκη αντίστοιχα. Πολύ απλά, πρόκειται για ομάδα αχτύπητη που ολοένα ξεπερνά τον εαυτό της, πράγμα που συνιστά πάντα και το ζητούμενο. Ξεχωρίσαμε και τον Μπερικόπουλο στο ρόλο του Λε Μπρε. Η μετάφραση της Μητσάκου με αρκετές επαναλήψεις, αλλά και έξοχα εικονοπλαστικές κορυφώσεις. Χαιρετούμε λοιπόν με έναν ασπασμό, αυτήν την "περισπωμένη πάνω στο 'αγαπώ'".

Έλενα Σταγκουράκη

Αιμάτινο της άρνησης αργύριο...



                               









                                         Quisiera morir ahora de amor
                                          para que supieras…
                                                     I.V.


Αφού τρόπος πια άλλος δεν μένει
για την αγάπη μου να σε πείσει
ας πέθαινα κι αντάμωνα
στο επέκεινα,
όσα έχω εδώ και μ’ έχουνε αφήσει.
Στο αλλού, στο μακριά, σε άλλο ουρανό
τις μάταιες ελπίδες μου ξορκίζω,
αφού δεν έχω αέρα να τραφώ,
δεν έχω τρόπο ούτε δικαίωμα να σε δω
και στης μνήμης τα νερά το νου βυθίζω.
Πώς να ξεδιψάσει το κορμί;
Το δέρμα μου πώς τάχα να το υδατώσει
τα χείλη μου πώς να τα κοκκινίσει
τα μάτια μου πώς να τα ξανανιώσει
της μνήμης το ελιξίριο;
Δίχως το δέρμα σου, τα χείλη σου, τα μάτια σου
η μέρα και η νύχτα,
η αιώρηση και η πτώση
αιμάτινο της άρνησης αργύριο.


Έλενα Σταγκουράκη

15/11/14

"Η μητέρα του σκύλου"...



"Η μητέρα του σκύλου" 
του Παύλου Μάτεσι, 
σκην. Στ. Τσακίρης, 
Σύγχρονο θέατρο
Νοέμβριος 2014

**************************************************************

"Από παιδί η Ραραού, βλέποντας φίλες και συντοπίτες της να πεθαίνουν, επεδίωκε να απομακρυνθεί και να προχωρήσει, έχοντας ένα στόχο κατά νου: «να μην κολλήσω θάνατο». Μόνο που η κοινωνία και η ζωή δεν της το επέτρεψαν· της επέβαλαν τον αργό και βασανιστικό θάνατο του εξευτελισμού, του αποκλεισμού και της μαράζωσης. Καμιά φορά, φοβούμενοι και αποφεύγοντας κάποια πράγματα, πορευόμαστε εν αγνοία μας καταπάνω τους."

(...)

"Η δραματουργική επεξεργασία και η σκηνοθεσία του Σταύρου Τσακίρη είχαν ως αποτέλεσμα μια ρέουσα και απρόσκοπτη αφήγηση, η οποία παρά το πλήθος των προσώπων, των γεγονότων και τη συμπύκνωση του χρόνου, κρατούσε αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του θεατή σε μια παράσταση δυόμιση ωρών."


Λεπτομέρειες στην πλήρη κριτική στο επόμενο τεύχος του περιοδικού "Φρέαρ".

Έλενα Σταγκουράκη

13/11/14

Βράχος η αλήθεια...




 
Βράχος η αλήθεια.
Τα διάφανα φτερά μου
όλη τη βαστούν.


 Ε.Σ.


11/11/14

Ο "Στεναγμός" με τη φωνή του Σπύρου...



Ο Στεναγμός με τη φωνή του Σπύρου. Τον ευχαριστώ για την έκπληξη που μου επεφύλαξε.
 
 
Στεναγμός

Οι λέξεις κάποτε προδίδουνε, το ίδιο και οι σιωπές.
Μα τα μάτια να προδώσουν; Της ψυχής μου οι καθρέφτες;
Αυτό θα ήταν παράδοξο, αληθώς πρωτοφανές!
Τα μάτια μου εμπιστεύομαι για εκείνο που αντικρίζουν
μέσα μου, μα και στων άλλων την ψυχή. Καθόλου κλέφτες
δεν τα θεωρώ της αλήθειας και, αν γυαλίζουν,
είναι από ενθουσιασμό παιδαριώδη και αφελή.
Μα πώς τους άλλαξες το νόημα και είπες απρεπή
την έκφραση που εκείνα είχαν πάρει
σε μια στιγμή ασήμαντη, ακύμαντη και επιδερμική;
Δεν διαβάζεις το βαθύ τους ρεύμα,
το στιλπνό ποτάμι που τα διαπερνά,
τη χρυσή τη λάμψη που θυμίζει κέρμα
χρυσό από μνημείο μέγα, αρχαίου βασιλιά,
σαν εσένα ανταμώσουν, λιόντα μες στου λιόντα τη σπηλιά;
Ξεχνάς πως άλλοι το αναγνώρισαν αυτό το βλέμμα
που σε σένα έτρεχε, σε ένα υπόγειο με λέξεις, με ιδέες και τα αυτά;
Ή μήπως αγνοείς το άγριο ρίγος
τη φλέβα που τα ζώνει την πορφυρή
τη φωτεινή τους κάψα, το ερωτικό τους σφρίγος
σαν μετά τον έρωτα ξαπλώνουμε αγκαλιά;
Τα μάτια μου από ψέματα δεν ξέρουν
και από τότε που σ’ αντίκρισαν, γυρίζουνε τυφλά
αφού άλλο δεν θέλουνε, δεν ξέρουν, δεν λογίζουν
παρά την όψη, την εικόνα των ματιών σου μοναχά.
Ο στεναγμός τους τώρα να αξίζει;
Η πίκρα τους, αλήθεια, να ωφελεί;
Ο πόνος τους πώς τάχα να σε πείσει
πως η καρδιά για σένα μόνο αιμορραγεί;
Δεν απομένει άλλο τίποτε,
παρά η ελπίδα μόνο και η ευχή. 



Έλενα Σταγκουράκη

10/11/14

I am not yours...



















Sara Teasdale

I Am Not Yours

I am not yours, not lost in you,
Not lost, although I long to be
Lost as a candle lit at noon,
Lost as a snowflake in the sea.


You love me, and I find you still
A spirit beautiful and bright,
Yet I am I, who long to be
Lost as a light is lost in light.


Oh plunge me deep in love - put out
My senses, leave me deaf and blind,
Swept by the tempest of your love,
A taper in a rushing wind.


6/11/14

Τα μάτια μου, μάτια δεν είναι δίχως τα μάτια σου...
















Miguel Hernández 

Τα μάτια μου, μάτια δεν είναι δίχως
τα μάτια σου, δυο μοναχά μυρμήγκια·
τα χέρια μου, χέρια δεν είναι δίχως
τα χέρια σου· αγκάθια στα μηνίγγια.


Τα χείλη μου δεν βρίσκω σαν ο ήχος
απ’ τα δυο χείλη σου δεν βγαίνει ως μέλι
και δίχως σου, οι σκέψεις μου είναι τοίχος
γεμάτος με αγκάθια που δεν θέλει.


Τι ωφελεί η ακοή χωρίς τις λέξεις,
χωρίς το άστρο σου, ποιος να ’ναι ο δρόμος
που της φωνής τον ανδρισμό δαγκώνει;


Ακολουθώ του ανέμου σου τις πλέξεις,
και την εικόνα του ίχνους σου που όμως
σε σένα ξεκινά και εκεί τελειώνει.



Μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη


*************************

MIS OJOS, SIN TUS OJOS, NO SON OJOS 

Mis ojos, sin tus ojos, no son ojos,
que son dos hormigueros solitarios
y son mis manos sin las tuyas, varios
intratables espinos a manojos.


No me encuentro los labios sin tus rojos,
que me llenan de dulces campanarios,
sin ti mis pensamientos son calvarios
criando cardos y agostando hinojos.


No sé qué es de mi oreja sin tu acento
ni hacia qué polo yerro sin tu estrella,
y mi voz sin tu trato se afemina.


Los olores persigo de tu viento
y la olvidada imagen de tu huella
que en ti principia, amor, y en mí termina.


3/11/14

Το τραγούδι και το ποίημα...




"Θα 'θελα να πεθάνω απόψε από έρωτα
για να μάθεις πόσο σ' αγάπησα"...

Στίχοι: Ιδέα Βιλαρίνιο

Στεναγμός...
















Στεναγμός


Οι λέξεις κάποτε προδίδουνε, το ίδιο και οι σιωπές.
Μα τα μάτια να προδώσουν; Της ψυχής μου οι καθρέφτες;
Αυτό θα ήταν παράδοξο, αληθώς πρωτοφανές!
Τα μάτια μου εμπιστεύομαι για εκείνο που αντικρίζουν
μέσα μου, μα και στων άλλων την ψυχή. Καθόλου κλέφτες
δεν τα θεωρώ της αλήθειας και, αν γυαλίζουν,
είναι από ενθουσιασμό παιδαριώδη και αφελή.
Μα πώς τους άλλαξες το νόημα και είπες απρεπή
την έκφραση που εκείνα είχαν πάρει
σε μια στιγμή ασήμαντη, ακύμαντη και επιδερμική;
Δεν διαβάζεις το βαθύ τους ρεύμα,
το στιλπνό ποτάμι που τα διαπερνά,
τη χρυσή τη λάμψη που θυμίζει κέρμα
χρυσό από μνημείο μέγα, αρχαίου βασιλιά,
σαν εσένα ανταμώσουν, λιόντα μες στου λιόντα τη σπηλιά;
Ξεχνάς πως άλλοι το αναγνώρισαν αυτό το βλέμμα
που σε σένα έτρεχε, σε ένα υπόγειο με λέξεις, με ιδέες και τα αυτά;
Ή μήπως αγνοείς το άγριο ρίγος
τη φλέβα που τα ζώνει την πορφυρή
τη φωτεινή τους κάψα, το ερωτικό τους σφρίγος
σαν μετά τον έρωτα ξαπλώνουμε αγκαλιά;
Τα μάτια μου από ψέματα δεν ξέρουν
και από τότε που σ’ αντίκρισαν, γυρίζουνε τυφλά
αφού άλλο δεν θέλουνε, δεν ξέρουν, δεν λογίζουν
παρά την όψη, την εικόνα των ματιών σου μοναχά.
Ο στεναγμός τους τώρα να αξίζει;
Η πίκρα τους, αλήθεια, να ωφελεί;
Ο πόνος τους πώς τάχα να σε πείσει
πως η καρδιά για σένα μόνο αιμορραγεί;
Δεν απομένει άλλο τίποτε,
παρά η ελπίδα μόνο και η ευχή. 



Έλενα Σταγκουράκη