31/12/16

Το χρώμα της σκιάς - Die Farbe der Schatten





Το σπουδαιότερο ίσως μυθιστόρημα του Ελληνογερμανού ζωγράφου, πεζογράφου και ποιητή, Γκέρριτ Μπέκκερ, συστήνεται και συστήνει το δημιουργό του για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό. Δύο κόσμοι, δύο πραγματικότητες, δύο λογοτεχνικές αποτυπώσεις: από τη μια η χιονισμένη, αποσπασματική, μεταπολεμική Γερμανία των παιδικών χρόνων και των πρώτων αναμνήσεων, με την αμηχανία των πρώτων ερωτικών σκιρτημάτων, ως παιχνίδι των σκιών και από την άλλη η γεμάτη φως, χρώμα, άρωμα και γεύσεις Ελλάδα, ως τόπος μιας ανήσυχης εφηβείας, προσωπικής εξέλιξης κι ανάπτυξης, ώς την αποκρυστάλλωση του Εγώ. Δύο αντιθετικές πραγματικότητες, που αποτυπώνονται με δύο διαφορετικά γλωσσικά ύφη σε πρώτο και δεύτερο μέρος, μα πάντως με γλώσσα ποιητική και κυρίως ζωγραφική. Διαβάζοντας κανείς το βιβλίο, συμπάσχει και συμπαθεί αυτό το μικρό παιδί που ενηλικιώνεται ακροβατώντας σε δύο διαφορετικούς πολιτισμούς, ώσπου από αυτό να γεννηθεί ο ζωγραφός. 

Αυτό που πάνω απ' όλα ξεχωρίζει τον Μπέκκερ και το συγκεκριμένο βιβλίο είναι ότι συνιστά μία από τις σπάνιες εκείνες περιπτώσεις όπου το χρώμα γίνεται λόγος. Ο Μπέκκερ γράφει με χρώματα και την απουσία τους, δημιουργεί με τις σκιές. Αυτό το γεγονός, μαζί με την ποιητική και αφαιρετική του γλώσσα, ιδίως στο πρώτο μέρος του βιβλίου, αποτέλεσαν τις κύριες δυσκολίες, τις οποίες ως μεταφράστριά του είχα να αντιμετωπίσω, αλλά και την πρόκληση που με γοήτευσε εξ αρχής στο έργο του, ποιητικό ή πεζό. Γνωρίζοντας και το παραστατικό έργο του Μπέκκερ είχα την ευκαιρία να εισχωρήσω ακόμη περισσότερο στον κόσμο του. "

Το χρώμα της σκιάς" προσκαλεί λοιπόν το ελληνικό αναγνωστικό κοινό σε μια τέτοια μοναδική εμπειρία, όπου λόγος και εικόνα, γλώσσα και χρώμα, γίνονται ένα. Ένας όχι μόνο καλλιτεχνικός, αλλά κυρίως πολιτιστικός ελληνογερμανικός διάλογος με επίκεντρο τον Άνθρωπο. Καλή απόλαυση!

Έλενα Σταγκουράκη

**************************

Der wichtigste, könnte man sagen, Roman des griechisch-deutschen Malers, Schriftstellers und Dichters Gerrit Bekker stellt sich und seinen Schöpfer zum ersten Mal dem griechischen Publikum vor. Dabei setzt man sich mit zwei Welten, zwei Wirklichkeiten und zwei literarischen Abbildungen auseinander: einerseits das verschneite Deutschland der Nachkriegszeit aus der fragmentierten Erinnerungen einer verlegenen und naiven Kindheit als ein Spiel der Schatten, andererseits das voller Licht, Farbe, Düfte und Geschmäcker Griechenland einer unruhigen Pubertät und persönlichen Weiterentwicklung bis zur Herauskristallisierung des Ichs. Es handelt sich um zwei unterschiedlichen Wirklichkeiten, die durch zwei unterschiedlichen sprachlichen Stils im ersten und zweiten Teil des Buchs vor allem aber durch eine poetische und malerische Sprache portätiert werden. Die Leser empfinden Empathie und Zuneigung für das kleine Kind, das volljärig wird, indem es zwischen zwei Kulturen pendelt, bis es dazu kommt, dass es aus ihm ein Maler wird. 


Gerrit Bekkers Roman "Die Farbe der Schatten" wird dadurch gekennzeichnet, dass er eine der seltenen Instanzen darstellt, wo die Farben zur Sprache werden. Bekker schreibt mit Farben und derer Abwesenheit, er spielt mit Schatten. Diese Tatsache sowie die dichterische und elliptische Sprache vor allem im ersten Teil des Buchs stellten die größten Schwierigkeiten dar, mit welchen ich mich als Übersetzerin des Buchs ins Griechische auseinander zu setzen hatte. Gleichzeitig waren sie aber auch die Herausforderung, derer Anziehungskraft ich mich von Anfang an nicht entziehen konnte. Indem ich auch das malerische Werk Bekkers kennen lernte, durfte ich an seiner Welt wahrhaft teilhaben. 

"Die Farbe der Schatten" in seiner jetzigen Übersetzung ins Griechische lädt das griechische Publikum in ein einmaliges Erlebnis ein, bei welchem Literatur, Malerei, Sprache und Farben eins werden. Ein nicht nur kunstlerischer sondern vielmehr kultureller deutsch-griechischer Dialog zum Thema "Mensch"!

Elena Stagkouraki

27/12/16

Το χρώμα της σκιάς




ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ!
GERRIT BEKKER, «Το χρώμα της σκιάς» (1992, μυθιστόρημα)
Με μεγάλη χαρά οι εκδόσεις Περισπωμένη συστήνουν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό έναν από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της μεταπολεμικής Γερμανίας, τον ζωγράφο και συγγραφέα Γκέρριτ Μπέκκερ. «Το χρώμα της σκιάς» (μτφρ. Έλενα Σταγκουράκη), το οποίο ο συγγραφέας αφιερώνει στην Ελληνίδα μητέρα του, απέσπασε το 1993 το βραβείο «Μάρα Κάσσενς», το σπουδαιότερο βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα μυθιστορήματος στον γερμανόφωνο χώρο.




20/12/16

Απ' το Χαλέπι...



Έλενα Σταγκουράκη

Δάφνες και πικροδάφνες

                               

Δάφνη μυρωδική το δέρμα μου σκεπάζει,
αφρός λευκός, μεθυστικός,
αιθέριο έλαιο, βασιλικός πολτός,
μέλι και γάλα.
Σπιθαμή δεν αφήνω, πόρο για πόρο
μέρη κρυφά, φανερά και όλα τ' άλλα,
παντού ο αρχαίος θησαυρός απ' το Χαλέπι.
Και σκέφτομαι το ζεύγος στα χαλάσματα της σκάλας
που τραβά στα βιαστικά φωτογραφία,
στον κόσμο να αποδείξει που δήθεν βλέπει
ότι ζει.
Και βλέπω την εικόνα του πατέρα
με το βρέφος το νεκρό στην αγκαλιά
ή το γέροντα που χαίρεται ακόμη
έναν κήπο ανθισμένο από τριαντάφυλλα
‒θαύμα το πώς γλίτωσε από τα βομβαρδιστικά‒.
Βλέπω και ακούω στις συνεδριάσεις
για ανύψωση τειχών από δω και πέρα:
«Μα τι θαρρούνε; Ας τους πάρει η διπλανή μας κώμη.»
Μανάδες και αν χωρίζονται απ' τα βρέφη,
πατεράδες και αν σκοτώνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες
και αδίστακτα αντεπιτίθεται η τζιχάντ,
η Ευρώπη τη συνείδησή της νίπτει
με σαπούνι έξτρα παρθένο που χωράει και στην τσέπη.
—Με αυτό πλενόταν η Κλεοπάτρα, η Σεχραζάντ!
—Μήπως γίνεται από άνθρωπο; επιμένω.
—Δεν ξέρω τι μου λέτε, εδώ γράφει «Απ' το Χαλέπι».


01/11/2016