ΣΕ ΘΕΛΩ
Χίλντε Ντομίν σε μετάφραση
Έλενας Σταγκουράκη
Τα ποιήματα αυτά συνιστούν
παιχνίδι τριπλό.
Όχι μόνο είναι ο τίτλος της
συλλογής παραπλανανητικός (ή μήπως όχι;),
αλλά γράφτηκαν και γι’ άλλο
σκοπό,
άλλο συγκείμενο από το
σημερινό.
Και όμως, διαβάζοντάς τα
σήμερα, διάβασα το σήμερα,
το παγκόσμιο Εδώ και το
Τώρα.
Τα ‘διάβασα εις βάθος’ λοιπόν
και τα προσφέρω
εν είδει χαιρετισμού
κι αλληλέγγυου νεύματος
-αυτήν την εποχή της
οικουμενικής καραντίνας-
στα μάτια που θα συναντήσουν
τα δικά μου
και θα δεχτούν την πρόσκληση
σε αυτήν τη νέα ανάγνωση
―αυτήν τη μεταφορά.
Ε.Σ. 28.03.2020
αλλιώτικα για να ξεκινά
το μεταξύ μας
ΦΙΛΤΡΟ
Η στενή πόρτα
φιλτράρισμα
νέα συνάθροιση
Ελευθερία
η άλλη συνθήκη
Αόματοι
Ανήκοοι
Κανένα άγγιγμα δικό σου
να οδηγεί στο ατυχές άγγιγμα
Η τρυφεράδα της αφύπνισης
και η εφημερίδα
Ο ήλιος λούζει τα αδιέξοδα
δεν ξυπνάς πια
φιλτράρεις
από όλα τα νεκρά άκρα
το Απαραβίαστο
Ζωή εσύ η απαραβίαστη
η τόσο παραβιασμένη
με όλα αυτά τα αποτυπώματα πάνω σου
ξέχασε
ζωή
ζωή
ξέχασε
ξέχασε τα μάτια
Ελευθερία
η απαραβίαστη
Δεν το θέλει η βροχή
Δεν το θέλει το χώμα
Ούτε και οι άνθρωποι το θέλουν
τα χέρια των ανθρώπων
Το Απαραβίαστο
εξαγνισμένο από την παραβιασμένη
ζωή
Ελευθερία
φίλτραρε εαυτήν
η νέα συνθήκη
ΤΡΙΩ ΛΟΓΙΩ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΝΑ ΓΡΑΨΩ
1
Μια όχθη ξερή
Μια λωρίδα λευκή χαλίκια
ιδωμένα από μακριά
εδώ να γράψω
με γράμματα καθάρια
ή μια χωματερή
κορήματα
ολισθηρά στις γραμμές μου ανάμεσα
να ξεγλιστρούν
έτσι που των λέξεών μου η ζωηρή ζωή
το Παραταύτα τους
το Παραταύτα κάθε γράμματος να είναι
2
Γράμματα μικρά
ακριβείας
έτσι που οι λέξεις σιγανά να έρθουν
έτσι που οι λέξεις να κρυφοτρυπώσουν
έτσι που να πρέπει κανείς να πάει
στις λέξεις
να τις αναζητήσει
στο λευκό χαρτί
σιγανά
δεν προσέχει κανείς πώς εισέρχονται
στους πόρους
ιδρώτας που τρέχει προς τα μέσα
Φόβος
ο δικός μου
ο δικός μας
και το Παραταύτα του κάθε γράμματος
3
Θέλω μια λωρίδα χαρτί
στο μπόι μου
ένα και εξήντα
πάνω του ένα ποίημα
να κραυγάζει
με το που περνά κανείς
κραυγάζει με γράμματα μαύρα
κάτι το αδύνατο απαιτεί
κοινωνική ευθύνη για παράδειγμα
αυτό το θάρρος που κανένα ζώο δεν έχει
Σύν-πονο για παράδειγμα
Αλληλεγγύη αντί αγέλης
Άγνωστες λέξεις
γνωστές να γίνουνε στην πράξη
Άνθρωπος
Ζώο με κοινωνική ευθύνη
Άνθρωπος
Ζώο που γνωρίζει το σύν-πονο
Άνθρωπος άγνωστη λέξη ζώου λέξη ζώο
Ζώο
που ποιήματα γράφει
Ποίημα
που το αδύνατο απαιτεί
από καθέναν που περνά
επειγόντως
απαρεγκλίτως
σαν να φώναζε
‘πιες μια κόκα κόλα’
ΓΚΡΙΖΟΙ ΚΑΙΡΟΙ
3
Κάποτε σε βλέπω
να σε ξεσκίζουνε άγρια ζώα
ανθρώπινα ζώα
Ίσως γελάμε
Το φόβο σου που ποτέ δεν είδα
αυτό το φόβο
σας βλέπω
ΣΤΙΞΗ
Επειδή οι νέγροι
φοβούνται
επειδή οι λευκοί
φοβούνται
φοβούνται οι λέξεις μου
ένα απλό κόμμα
εγλωβισμένο ανάμεσα σε σημεία της στίξης
ανοιχτά παράθυρα
ανοιχτές γραμμές
οι λέξεις μου φοβούνται
την προδοσία
του ανθρώπου
από άνθρωπο
δεν την επιχειρώ
αφήνω όλες τις πόρτες
ανοιχτές
δε μας πιέζω
εμάς τα σύννεφα
ΛΕΞΗ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑ
Λέξη και πράγμα
ενωμένα κείτονταν αντάμα
η ίδια θέρμη
σε πράγμα και λέξη
ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ
Μονόλογοι
καθένας
μιλάει για καθέναν
εκείνοι που ακούνε
σιωπούν
απουσιάζουν
παράλληλες δέσμες
από στόματα
το ταξίδι της λέξης στην ανάσα
ένα σήμα
κι άλλο σήμα
σημαίνουσες
πίστες ταχύτητας άνευ στόχου
για τα σημεία
που ολοένα πέφτουν
από το στόμα σου
από το στόμα μου
φωνάζοντας
άφωνα
Συναντιούνται
από κοινού κάμπτονται
τα μηνύματα
καθένας μιλάει για καθέναν
φιλτραρισμένες
οι άηχες λέξεις
και μεταλλαγμένες
σε Λόγο
Καθένας ακούει
το σκληρό αντίλαλο
του ίδιου του του Λόγου
που επιστρέφει
απ’ τη Στρατόσφαιρα
μια υπόνοια ανάσας
σε υπόνοια ανάσας
έτσι άκουγε ο Χαίλντερλιν τις λέξεις του
τις ασύλλεκτες
περάσαν
αναντίστρεπτα
ΤΟ ΜΕΓΑ ΡΕΥΜΑ ΑΕΡΟΣ
Η λέξη στο πλάι μου
ο ποδόγυρος της λέξης
εφαρμοστά
βαθειά ανάσα
το δέρμα
ανάμεσα στη λέξη και σε μένα
ανάσα διαρκείας
το μέγα ρεύμα αέρος
όπου οι λέξεις πετούν
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ
Καταφθάνει το φθινόπωρο
λιοντάρια να πιάσουμε απ’ το λουρί
Κανείς δεν πλησιάζει και πολύ
σαν έχεις το σωστό κατοικίδιο
μεγαλύτερο απ’ τον άνθρωπο
σαν σηκωθεί στα πισινά του πόδια
Εκείνος που το δάγκωμα του σκύλου αντιγυρίζει
εκείνος που στο κεφάλι του φιδιού πατά
εκείνος που του αλιγάτορα κλείνει τα μάτια
Εκείνος είναι εντάξει
ECCE HOMO
Λιγότερος και από την ελπίδα σε εκείνον
Λιγότερος και από την ελπίδα σε εκείνον
αυτός είναι ο άνθρωπος
πάντα
μονόχειρας
Μονάχα ο Εσταυρωμένος
με δυο χέρια
διάπλατα απλωμένα
ο Εδώ-είμαι-εγώ
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ
Δεν είναι αυτό
ότι γυρίζουμε
από βράδυ σε πρωί
σε βράδυ
πάνω σε μια σφαίρα που ξέρουμε
πως είναι μπλε
και να γυρίζει βλέπουμε
δεν είναι αυτό
με το κεφάλι κρεμόμαστε στο κενό
το έχουμε συνηθίσει
ούτε και ο ιμάντας είναι όπου είμαστε κολλημένοι
από τη συναρμολόγηση στη μητρική γαστέρα
τη συσκευασία σε κιβώτια κάθε είδους και λογής
μαζί με άλλους
και εν τέλει στο μικρότερο
σκοτεινότερο
μονάχο
το μικρότατο κελί το μονοκύτταρο
τόσο κολλητά στη μητρική γαστέρα
τόσο δίχως παράθυρα
Το έχουμε συνηθίσει
Δεν είπε κάποιος
Ο τάδε και ο δείνα λαός
‘έχει συνηθίσει στα βασανιστήρια’
Δεν είναι αυτό
από καιρό έχουν όλα αυτά υπογραφεί
κάθε νύχτα πέφτουν υπογραφές
για τα παιδιά κάθε νύχτα
πάνω στα σεντόνια οι συμφωνίες
στα σεντόνια του τοκετού
στα σάβανα
Γυρίζεις πάνω σε μια σφαίρα μπλε
με το κεφάλι από το φως προς το σκοτάδι
δεν το αντιλαμβάνεσαι
ούτε και τον ιμάντα
από μοναξιά σε μοναξιά
η χούφτα στάχτη σου
δεν είναι αυτό
και ας είναι και αυτό
το ξεχνάς με τον καλό καιρό
είναι ο μικρότατος ιμάντας
ο αόρατος
ο μη υπογεγραμμένος
που κάθε μέρα συμφωνείται
Στο μεγάλο χωνί
όπου όλοι κυλούμε
βρίσκεστε απλά χαμηλότερα
εγώ ακόμη βρίσκομαι ψηλά στο χείλος
είπε ο επιστάτης του στρατόπεδου
σε ζωντανούς ακόμη ανθρώπους
ανθρώπους που έσκαβαν το λάκκο τους
πριν την εκτέλεσή τους εκείνος ο εκτελεστής
Είστε εγγύτερα στο χείλος
Πόσο κοντά στο χείλος είμαστε κανείς δεν το γνωρίζει
πως γυρίζει
γυρίζει
βρισκόταν πάνω και τους έριξε μέσα
με αυτό για παρηγοριά
ΑΒΕΛ ΣΗΚΩ
Άβελ σήκω
πρέπει να παίξουμε πάλι
κάθε μέρα πρέπει να παίζουμε απ’ την αρχή
κάθε μέρα πρέπει εμπρός μας να έχουμε την απάντηση
η απάντηση βλέπεις πρέπει να μπορεί να υπάρξει
αν δεν σηκωθείς Άβελ
πώς θα μπορέσει η απάντηση
η μόνη κι ελάχιστη αυτή απάντηση
ποτέ να αλλάξει
μπορούμε να κλείσουμε τις εκκλησίες
να καταργήσουμε τους νόμους
σε όλες τις γλώσσες της γης
φτάνει μονάχα να σηκωθείς
και να αντιστρέψεις
την πρώτη εκείνη εσφαλμένη απάντηση
στη μοναδική ερώτηση
που όλα τα κρίνει
σήκω
για να πει ο Κάιν
για να μπορέσει να πει
Είμαι ο προστάτης σου
αδερφέ
πώς θα μπορούσα να μην είμαι
Να σηκώνεσαι κάθε μέρα
για να το έχουμε μπροστά μας
αυτό το Ναι είμαι εδώ
εγώ
ο αδερφός σου
Για να μη φοβούνται
οι Άβελ
αφού ο Κάιν δεν θα γίνει Κάιν
Εγώ το γράφω αυτό
εγώ ένας Άβελ
και φοβάμαι κάθε μέρα
την απάντηση
και κάθε μέρα λιγοστέυει το οξυγόνο στα πνευμόνια
καθώς την απάντηση προσμένω
Σήκω Άβελ
αλλιώτικα για να ξεκινά
το μεταξύ μας
Οι φωτιές που καίνε
η φωτιά που καίει επί της γης
πρέπει του Άβελ η φωτιά να είναι
Και στην ουρά των πυραύλων ακόμη
και εκεί οι φωτιές του Άβελ πρέπει να καίνε
ΣΕ ΘΕΛΩ
Ελευθερία
θέλω
με γυαλόχαρτο να σε τραχύνω
εσένα τη γλειμμένη
(τη δική μου εγώ εννοώ
τη δική μου
τη δική μας
ελευθερία από και προς)
τη χαϊδεμένη του συρμού
Σε γλείφουν
με της γλώσσας την άκρη
ώσπου να στρογγυλέψεις
σφαίρα
σε όλων τα μαντήλια
Ελευθερία λέξη
που να τραχύνω θέλω
με υαλοθρύψαλα να σε γεμίσω
κανείς στη γλώσσα μη σε πιάνει
κανενός μη γίνεσαι το τόπι
Εσένα
και άλλες
λέξεις με υαλοθρύψαλα να στρώσω
όπως το θέλησε ο Κομφούκιος
ο παλιός καλός Κινέζος
Το πολύγωνο δοχείο λέει
πρέπει
γωνίες να έχει
λέει
αλλιώς του κράτους ήρθε το τέλος
Άλλο δε λέει
είναι ανάγκη
Να λέτε
σφαίρα τη σφαίρα
γωνία τη γωνία
Μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη
Domin, Hilde. (1998 [1970]). Ich will dich. S. Fischer Verlag: Frankfurt a. Main.
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Νέο Πλανόδιον, 29.03.2020 (https://neoplanodion.gr/2020/03/29/%cf%87%ce%b9%ce%bb%ce%bd%cf%84%ce%b5-%ce%bd%cf%84%ce%bf%ce%bc%ce%b9%ce%bd-%cf%83%ce%b5-%ce%b8%ce%b5%ce%bb%cf%89/)
