25/6/18

Το κινητό...

























Ernesto Cardenal

Το κινητό (El celular)

Μιλάς στο κινητό
μιλάς μιλάς
και γελάς στο κινητό
χωρίς να ξέρεις πώς φτιάχτηκε
λιγότερο δε πώς λειτουργεί
δεν πειράζει όμως
            το κακό είναι πως αγνοείς
            όπως κι εγώ αγνοούσα
            ότι πολλοί πεθαίνουν στο Κονγκό
            χιλιάδες των χιλιάδων
            γι’ αυτό το κινητό
            πεθαίνουν στο Κονγκό
στα βουνά του έχει κολτάνιο
            (πέρα από χρυσάφι και διαμάντια)
χρήσιμο για τους πυκνωτές
των κινητών τηλεφώνων
            για τον έλεγχο μεταλλευμάτων
            πολυεθνικές εταιρείες
            διεξάγουν ατέρμονο πόλεμο
            5 εκατομμύρια νεκροί σε 15 χρόνια
και δεν θέλουν να μαθευτεί
                        χώρα απίστευτου πλούτου
                        και ενδεούς πληθυσμού
80% των παγκόσμιων αποθεμάτων
κολτανίου στο Κονγκό
αναβλύζει κολτάνιο
εδώ και τρία εκατομμύρια χρόνια
            Nokia, Motorola, Compak, Sony
αγοράζουν κολτάνιο
το ίδιο και το Πεντάγωνο
το ίδιο και ο όμιλος της New York Times
και δεν θέλουν να μαθευτεί
ούτε και ο πόλεμος να σταματήσει
ώστε η εξόρυξη να συνεχίσει του κολτανίου
παιδιά 7 και 10  χρόνων το εξορύσσουν
            με τα μικρά τους σώματα
            που χωρούν στις τρύπες
            για 25 σεντ τη μέρα
στρατιές παιδιών πεθαίνουν
απ’ τη σκόνη του κολτανίου
ή σκάβοντας το βράχο
που πάνω τους πέφτει
            όπως και η New York Times
            που δεν θέλει να μαθευτεί
            και δεν μαθαίνεται
            αυτό το οργανωμένο έγκλημα


Μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό "Το κοράλλι", τεύχος 16
 

7/6/18

Ernesto Cardenal: Προσευχή για τη Μέριλυν Μονρώ





Ερνέστο Καρντενάλ

Προσευχή για τη Μέριλυν Μονρώ (Oración por Merilyn Monroe)

Πρόσδεξαι Κύριε
αυτήν την κοπέλα που ολόκληρη η γη τη γνώρισε με το όνομα
Μέριλυν Μονρώ,
και ας μην ήταν αυτό το αληθινό όνομά της.
Εσύ γνωρίζεις το όνομά της,
το όνομα του ορφανού κοριτσιού που στα εννιά του το βιάσανε
και της δεκαεξάχρονης που θέλησε να σκοτωθεί
και που τώρα ενώπιόν σου εμφανίζεται αφτιασίδωτη
δίχως τον ατζέντη για τον Τύπο
δίχως φωτογράφους και αυτόγραφα,
μόνη σαν τον αστροναύτη μπροστά στη νύχτα του σύμπαντος.
Κορίτσι ακόμη, ονειρεύτηκε (καθώς είπαν στην Τάιμ)
πως βρισκόταν γυμνή σε μια εκκλησία,
μπροστά σε ένα γονατισμένο πλήθος με τα κεφάλια στο πάτωμα,
και πως έπρεπε στις μύτες να πατά για να μην πατά κεφάλια.
Εσύ γνωρίζεις τα όνειρά μας καλύτερα από τους ψυχιάτρους.
Εκκλησία, σπίτι, σπηλιά δηλώνουν την ασφάλεια της μητρικής αγκαλιάς
και κάτι ακόμη παραπάνω...
Τα κεφάλια δηλώνουν θαυμαστές, προφανές
(το πλήθος κεφαλών στο σκοτάδι κάτω από δέσμη φωτός).
Όμως ο ναός δεν είναι τα στούντιο της Φοξ.
Ο ναός –από μάρμαρο και χρυσό– είναι ο ναός του σώματός της,
όπου βρίσκεται ο Υιός του ανθρώπου με μαστίγιο στο χέρι,
διώχνοντας της Φοξ τους εμπόρους
που μετέτρεψαν τον Οίκο σου σε σπήλαιο ληστών.

Κύριε,
σε αυτόν το μολυσμένο κόσμο
από αμαρτήματα και ραδιενέργεια
Εσύ δεν θα κρίνεις ένοχη μια υπάλληλο καταστήματος
που σαν κάθε υπάλληλο καταστήματος
ονειρεύτηκε να γίνει αστέρας του σινεμά
και το όνειρό της έγινε πραγματικότητα
(έστω η πραγματικότητα του τεχνικολόρ).
Εκείνη απλώς ερμήνευσε το ρόλο που της δώσαμε. ―
Το ρόλο της δικής μας ζωής. ― Ένα ρόλο παράλογο.
Συγχώρησέ την, Κύριε, και συγχώρησε κι εμάς
για τη δική μας Φοξ,
για αυτή την άλλη υπερπαραγωγή όπου συμμετείχαμε.
Πεινούσε για αγάπη και της δώσαμε ηρεμιστικά.
Την έθλιβε η ανθρώπινη κατάσταση και της συστήσαμε ψυχανάλυση.
Θυμήσου, Κύριε, την  αυξανόμενη φρίκη της μπροστά στην κάμερα,
την απέχθεια για το μακιγιάζ επιμένοντας να μακιγιάρεται σε κάθε σκηνή–
και τον τρόμο της που μεγάλωνε
και την καθυστέρηση στα στούντιο που μεγάλωνε.

Σαν κάθε υπάλληλο καταστήματος
ονειρεύτηκε να γίνει αστέρας του σινεμά.
Και η ζωή της ήταν ψεύτικη, σαν το όνειρο που ο ψυχίατρος
ερμηνεύει και αναλύει.

Οι έρωτές της ήταν φιλί με τα μάτια κλειστά
που σαν άνοιγαν ανακάλυπταν το φως προβολέων.
Σβήνουν οι προβολείς, οι τοίχοι γκρεμίζονται
(πώς αλλιώς αφού είναι σκηνικό; )
ενώ ο σκηνοθέτης απομακρύνεται με το ντοσιέ του ―
η λήψη ολοκληρώθηκε.
Ή σαν ένα ταξίδι με γιωτ, ένα φιλί στη Σιγκαπούρη, ένα χορό στο Ρίο,
την πρόσκληση στην έπαυλη του δούκα και της δούκισσας του Γουίντσορ,
όλα ορατά στη σάλα του άθλιου διαμερίσματος.

Η ταινία τελείωσε δίχως το φιλί του τέλους.
Την εντόπισαν νεκρή στο κρεβάτι της με το χέρι στο τηλέφωνο.
Οι ντετέκτιβς αγνοούσαν ποιον θα καλούσε.
Έμοιαζε με εκείνον που καλεί τον αριθμό της μοναδικής φιλικής φωνής
μοναχά για ν’ ακούσει να του λένε: Λάθος αριθμός.
Ή σαν εκείνον που, πληγωμένος από τους γκάγκστερς,
απλώνει το χέρι προς ένα τηλέφωνο αποσυνδεμένο.

Κύριε:
Όποιος και να ήταν εκείνος που θα καλούσε στο τηλέφωνο
και δεν πρόλαβε να καλέσει (ίσως και να μην ήταν κανείς ή να ήταν
κάποιος που το τηλέφωνό του δεν υπάρχει στον κατάλογο του Λος Άντζελες)
απάντησε Εσύ στην κλήση!


 Μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη 

Πρώτη δημοσίευση: Ποιήματα του Ερνέστο Καρντενάλ, περιοδικό "Το κοράλλι", τεύχος 16, Ιανουάριος-Μάρτιος 2018