Θεσμοφοριάζουσες...

"Θεσμοφοριάζουσες" 

του Αριστοφάνη, 

σκην. Γ. Κιμούλης, 

Θεατρικός Οργανισμός Ακροπόλ, 

2014

*******************************************************************************
Φτηνό υβρεολόγιο, έλλειψη χιούμορ και εύκολος πολιτικός σχολιασμός στη θέση της κωμωδίας του Αριστοφάνη. Το γεγονός ότι αναφέρεται σε ψιλά γράμματα ότι πρόκειται για διασκευή των Κιμούλη-Πιτσιρίκου, διόλου επιτρέπει μια τέτοια προσέγγιση, πολύ λιγότερο δε όταν διατηρείται ο τίτλος του πρωτοτύπου. Η διασκευή απέχει τόσο από το πρωτότυπο, ώστε η χρήση άλλου τίτλου (που θα παρέπεμπε ενδεχομένως στον πρωτότυπο) ήταν επιβεβλημένη. Έχουμε μιλήσει και αλλού για τα διαφορετικά επίπεδα ερμηνείας-διασκευής των κειμένων και την αντίστοιχη ανάγκη υποδήλωσής τους. Εν προκειμένω, η ιδέα της ένταξης του προβληματικού σήμερα στην παράσταση και της μεταφοράς στο παρελθόν μέσω ενός ονείρου ήταν εύστοχη (ουσιαστικό ρόλο έπαιξε εδώ το βίντεο του Κώστα Κιμούλη), ωστόσο ό,τι αναλογούσε στο πρωτότυπο κείμενο δεν γινόταν επ' ουδενί σεβαστό. Εξάλλου, κανείς πρέπει να λαμβάνει υπ' όψιν του όχι μόνο το τι λέγεται και πράττεται, αλλά και το πώς αυτό λέγεται και πράττεται. Έτσι, θεωρητικά στηλιτεύοντας τη φράση Τατσόπουλου ότι "έχει πηδήξει τη μισή Αθήνα", ο Κιμούλης φροντίζει να "πηδήξει" φραστικώς (με το επαναλαμβανόμενο σε βαθμό παράκρουσης "Ε, ρε πούστη Ευριπίδη, γαμώ τις τραγωδίες σου γαμώ"), αλλά και ουσιαστικώς, τόσο το συγκεκριμένο έργο του Αριστοφάνη, όσο και ολόκληρο το αρχαίο δραματολόγιο και τον κόσμο του. Πέρα από την πολιτική, και εφόσον το έργο του έδινε την ευκαιρία, ο σκηνοθέτης σχολίασε και το ρόλο της ομοφυλοφιλίας στην κοινωνία γενικά και στον καλλιτεχνικό χώρο ειδικότερα, φροντίζοντας -με τον τρόπο που το έπραξε- να χάσει ΚΑΙ εκεί το όποιο δίκιο του και να διατρέχει όντως τον κίνδυνο να χαρακτηριστεί ομοφοβικός. Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Μετζικώφ ιδιαιτέρως εκφραστικά, ωστόσο μαζί με τη μουσική (του Τσακνή), τις χορογραφίες και κάποιες άλλες νότες, στις οποίες αναφέρθηκε ο σκηνοθέτης στο σημείωμά του και οι οποίες γίνονταν αισθητές, το αποτέλεσμα δεν ήταν άλλο, από ένα θέαμα ίσως διασκεδαστικό, όχι όμως ψυχαγωγικό, μια επιθεώρηση, στην οποία χρεώνεται επιπλέον η προσποίηση ότι πρόκειται για κάτι διαφορετικό και "ανώτερο". Επρόκειτο δε για επιθεώρηση λαϊκιστική, αφού, παρά την υποτιθέμενη προσπάθειά της να καυτηριάσει τον λαϊκισμό της πολιτικής, στο τέλος καταλήγει στο ύψιστο λαϊκιστικό συμπέρασμα: "Όλη η εξουσία στη φαντασία/ πάμε να βρούμε πάλι την Ουτοπία". Τόσο ξύπνημα λοιπόν, προκειμένου να κοιμηθούμε ξανά; Τέτοιο κατηγορητήριο και τόση κατακραυγή, προκειμένου να έχουμε έναν ύπνο γλυκύτερο ακόμη; Ή μήπως πρόκειται για απόλυτη αποποίηση ευθυνών από τα όσα ελέχθησαν στη διάρκεια της παράστασης; Άλλος ένας ωραιοπαθής (και σχεδόν πάντα πλέον γυμνός ή ημίγυμνος) προφήτης λοιπόν που δεν θα γίνει δάσκαλος; Αυτούς τους τελευταίους όμως, ανθρώπους φωτισμένους και με όραμα, έχει ανάγκη η πολιτική, η τέχνη, η χώρα ολόκληρη, η ψυχή.

Έλενα Σταγκουράκη
Αθήνα, 06.09.204